Steeds meer mensen gaan weer op de eigen werkplek aan de slag. Organisaties nemen daarvoor uiteenlopende maatregelen om dit in goede banen te leiden: van aanwezigheidsroosters tot budgetten voor de thuiswerkplek en van papieren bureauleggers tot gratis mondkapjes. Wij stelden in het TNO corona-onderzoek de vraag “welke maatregelen heeft uw organisatie genomen voor terugkeer naar werk?” En hoe doen we dat eigenlijk bij TNO zelf? Wat inspiratie…
In april werkte op een gemiddelde dag nog geen 10% van de deelnemers aan het onderzoek ‘Werken tijdens de corona-crisis’ op de reguliere werkplek. Inmiddels is dit gestegen tot zo’n 32%. Afhankelijk van de besmettingscijfers en landelijke maatregelen is de verwachting dat die bezettingsgraad na de zomervakantie verder zal stijgen.
Plannen aanwezigheid
Rutte blijft erop hameren: die 1,5 meter afstand houden is essentieel om verspreiding van het virus tegen te gaan. In de praktijk betekent dit dat organisaties in de meeste gevallen te weinig ruimte hebben om iedereen tegelijkertijd weer aan het werk te laten gaan. Op de ene plek kan maximaal 25% aanwezig zijn en in andere organisaties is er ruimte voor de helft van de medewerkers, maar een planning blijkt vaak onontbeerlijk. Daar zijn verschillende manieren voor te bedenken: “Per 1 september mogen we één dag per week naar kantoor, met maximaal 15 personen per verdieping”, “Bij ons heeft elk team een eigen werkdag” of “Er is een rooster gemaakt, zodat we op verschillende tijden werken.” Daarnaast blijken interne verbouwingen aan de orde van de dag: vergaderzalen worden omgetoverd tot kantoorruimte en andersom, bureaus worden afgeplakt of weggehaald.
Meer hygiëne
Ook hygiënemaatregelen zijn gemeengoed. We struikelen bijna over de desinfectiepompjes en er wordt meer schoongemaakt. Bij TNO wordt gewerkt met papieren bureauleggers: die leg je neer op de plek waar je werkt. Dan is het ook gelijk duidelijk dat die plek bezet is als je even koffie gaat halen en aan het einde van de dag gooi je hem weg. Toetsenborden worden na ieder gebruik gereinigd: aan het einde van je werkdag draai je het toetsenbord om. Als hij weer goed staat, is hij schoongemaakt. Verder is het uiteraard niet de bedoeling dat je gedurende de dag nog wisselt van werkplek.
Bij verschillende deelnemers aan het onderzoek zijn er in de organisatie afschermingen geplaatst die moeten voorkomen dat virusdeeltjes op onbedoelde plekken komen. Er wordt overigens niet alleen nagedacht over maatregelen op het werk zelf, maar ook over de heen- en terugreis, bijvoorbeeld door mondkapjes uit te delen voor gebruik in het OV.
Deze maatregelen moeten natuurlijk ook nog worden nageleefd (zie ook het blog “Op gepaste afstand aan het werk”). Communicatie heeft de aandacht: er wordt gewerkt met pijlen om eenrichtingsverkeer aan te geven en er worden posters opgehangen waarop de regels staan. “Er zijn bij ons ‘BOA’s’ om veilig gedrag onder de aandacht te houden”, vertelt iemand. Eén deelnemer geeft aan dat er ook psychologische ondersteuning beschikbaar is voor de medewerkers.
Thuiswerken
Voor de mensen die thuis kunnen werken, blijft een bezoek aan de werkplek in de meeste gevallen beperkt tot 1x per week. Omdat het thuiswerken inmiddels lang duurt en ook nog wel even de standaard lijkt te blijven, zien we dat organisaties steeds meer maatregelen nemen om de thuiswerkplek te verbeteren. Een deelnemer laat weten: “Er is een vergoeding om thuiswerkplek aan te passen”. Bij TNO is al tijdens de lockdown de mogelijkheid geboden om schermen, toetsenborden en ook bureaustoelen van kantoor op te halen om thuis goed te kunnen werken. Hier is vrij veel gebruik van gemaakt. Daarnaast is het thuiswerken verder gefaciliteerd met ict-oplossingen, bijvoorbeeld door goede inbelvoorzieningen met voldoende capaciteit.
Onderzoekswerk
Bij TNO wordt niet alleen gewerkt op kantoorwerkplekken, maar ook in laboratoria. Dit onderzoekswerk leent zich zelden voor thuiswerk. Zelfs tijdens de lockdown waren op deze locaties, met de nodige maatregelen uiteraard, nog 50% van de medewerkers aan het werk. Overigens is het in de laboratoria vaak gemakkelijker om voldoende afstand te houden. Verder is gezorgd voor eigen spullen, zoals gereedschap, zodat men minder hoeft uit te lenen aan elkaar. Bij onderzoeken wordt nu bewust gewerkt in vaste onderzoekskoppels, waar voorheen veel meer sprake was van roulatie. Op deze manier blijft het aantal contacten beperkt.
Onderzoeken worden ook deels buiten uitgevoerd en de benodigdheden verschillen dus nogal tussen de locaties en werkzaamheden. Om die reden hebben afdelingen bij TNO veel autonomie gekregen over de aanpak. Vragen over veilig werken tijdens onderzoeken worden vaak behandeld als een arbo-vraagstuk: de (besmettings-)risico’s worden in kaart gebracht en vervolgens worden er maatregelen genomen om het onderzoek veilig te kunnen uitvoeren. In veel gevallen blijken er oplossingen te zijn. Specifieke situaties worden zo pragmatisch opgelost.
Dit artikel is schreven door Eveline Janse – Everlution in samenwerking met TNO