Het enthousiasme voor het starten van een samenwerking is vaak groot. Inspirerende ideeën, grootse plannen. Dan is er meestal minder aandacht voor het maken van afspraken. Het einde van de samenwerking komt daarbij helemaal niet aan de orde. In dit geval had dat behoorlijke consequenties voor beide partijen.
Samenwerking
X is beëdigd makelaar-taxateur. Almexx is een bedrijf dat (online) concepten ontwikkeld. In 2010 zijn partijen gaan samenwerking op het gebied van aankoopmakelaardij. X was verantwoordelijk voor de makelaardij, Almexx verzorgde de website, marketing, backoffice, automatisering en facturering. De opdrachten kwamen binnen via het platform van Almexx. De samenwerking verlies succesvol.
Begin 2017 ontstonden er verschillen van inzicht tussen partijen over de in 2016 gemaakte afspraken. Bij brief van 27 september 2017 zegt Almexx de overeenkomst op tegen 1 november 2018. Reden voor X om een rechtszaak te starten.
X vindt standpunt dat Almexx de samenwerking niet had mogen opzeggen op de door Almexx aangevoerde gronden. Daarbij stelt X zich op het standpunt dat partijen een stille maatschap zijn aangegaan, dat er dus sprake was van een gemeenschappelijke onderneming en dat X recht heeft op zijn aandeel in die gemeenschappelijke onderneming. Almexx concludeert tot afwijzing van de vorderingen van X.
Kwalificatie overeenkomst
De rechtbank begint met het kwalificeren van de overeenkomst. X stelt dat er sprake is van een gezamenlijke economische activiteit waaraan beide partijen inkomsten ontlenen. Om die reden zou er sprake zijn van een gemeenschappelijke onderneming. Almexx is van mening dat er sprake is van een overeenkomst van opdracht dan wel een bemiddelingsovereenkomst. De rechtbank gaat met geen van beide partijen mee. Partijen hebben niet de intentie gehad om iets ‘in gemeenschap’ in te brengen, dus er is geen sprake van een gemeenschappelijke onderneming. De samenwerking werd voorts gekenmerkt door gelijkwaardigheid en dat past niet in de overeenkomst van opdracht. Ook is er geen sprake van een bemiddelingsovereenkomst, omdat X niet optrad als tussenpersoon. De rechtbank concludeert dan ook dat sprake is van contractuele samenwerking waarop geen bijzondere contractregels uit het burgerlijk wetboek van toepassing zijn.
Beëindiging
De volgende vraag die de rechtbank moet beantwoorden is of de overeenkomst kon worden beëindigd op de wijze waarop Almexx dat heeft gedaan. In de overeenkomst is bepaald dat deze kan worden beëindigd in geval van faillissement of bedrijfsbeëindiging van een van partijen. Hiervan is geen sprake. Verder kan de overeenkomst wordt opgezegd indien een van partijen niet meer goed aan haar verantwoordelijkheden zoals omschreven in de overeenkomst kon voldoen.
In de opzeggingsbrief noemt Almexx de volgende opzeggingsgronden:
- Het niet nakomen van een leningsovereenkomst door X;
- Verschil van inzicht over de interpretatie van de samenwerkingsovereenkomst;
- Relationele problemen.
De rechter oordeelt dat uit hetgeen Almexx naar voren brengt niet kan worden geconcludeerd dat X niet meer aan haar verantwoordelijkheden kon voldoen. Er is sprake van een langdurige overeenkomst waarbij X zich exclusief heeft gecommitteerd. Almexx kan deze niet te lichtvaardig opzeggen.
Het lijkt erop dat de onderlinge verhoudingen met name verstoord zijn geraakt door de verschillende wijze waarop partijen de term ‘opdracht’ zijn gaan uitleggen, voor de vaststelling van het jaarlijkse aantal opdrachten waarop X op grond van de overeenkomst aanspraak maakt. Almexx spreekt van ‘opdrachten tot onderhandeling’ en X heeft het over ‘gefactureerde opdrachten’. Volgens de rechter hadden beide partijen bij de aanvang van de samenwerking moeten stilstaan bij de definitie van de term ‘opdracht’. Dat kunnen zij elkaar achteraf niet tegenwerpen en dit kan dus ook geen grond voor de opzegging zijn.
De rechter concludeert dat Almexx de overeenkomst niet had mogen opzeggen. Almexx is tekortgeschoten in de nakoming van haar contractuele verplichtingen uit de samenwerkingsovereenkomst. Wat volgt is een discussie over de hoogte van de schadevergoeding die Almexx verschuldigd is aan X. De rechtbank begroot de schade van X door middel van een schatting en komt uit op een bedrag van € 435.000.
Aandachtspunten
Ik ben van mening dat een samenwerkingsovereenkomst in principe altijd moet kunnen worden opgezegd. Een samenwerking tussen onwillige samenwerkingspartners kan nooit veel goeds opleveren. Dat wil niet zeggen dat een opzegging geen consequenties moet hebben. In dit geval is X een exclusieve samenwerking aangegaan met Almexx voor langere duur. In een opzegging omdat een van partijen geen heil meer ziet in een verdere samenwerking was niet voorzien. Als partijen deze mogelijkheid wel hadden opgenomen in hun overeenkomst, zouden zij op dat moment ook afspraken hebben gemaakt over de gevolgen van een dergelijke beëindiging. Niemand laat zich immers zomaar aan de kant zetten.
Het lastige is, er zijn maar weinig ‘startende samenwerkers’ die zich kunnen voorstellen dat er ooit onenigheid zal gaan ontstaan. En dat is nu precies waarop de meeste samenwerkingen eindigen.
Neem je samenwerking en je samenwerkingspartner dus serieus en maak goede afspraken voor al die gebeurtenissen waarvan je je nu niet kunt voorstellen dat ze ooit zullen gebeuren. Ook over het einde van je samenwerking!
Wil je een keer overleggen over jouw samenwerking? Neem dan vooral contact op.