Eerder schreef ik over hoe door de crisis getroffen organisaties een uitweg kunnen vinden. Start door te bedenken wat je kunt, wat je hebt en wie je kent. Combineer dat met iets waar vraag naar is en dan ben je dichtbij een ontsnapping aan de crisis. Het leuke is dat veel ondernemers dit intuïtief al doen. RTV Noord schreef onlangs over Eco Textieldruk in de stad Groningen. De textieldrukkerij verdiende voor corona zijn geld met het bedrukken van kleding voor evenementen en festivals. Dat was uiteraard opeens afgelopen. En toen?
Nooit eerder gedaan
Via een Chinees contact (‘wie je kent’) werden ze gewezen op mondkapjes. Dat is heel wat anders dan t-shirts bedrukken, dus wat was de reactie? ‘Dat zagen we eerst niet zitten’, zegt eigenaar Jochem van der Mijl. Zijn reactie is logisch en menselijk. Het is iets nieuws en wij mensen hebben de voorkeur voor oplossingen die we kennen. Van nieuwe oplossingen moeten we altijd maar afwachten of ze werken.
Er is een bekende cartoon van iemand die met een nieuw idee bij zijn baas komt. De baas leest het, denkt even na en zegt dan: ‘Dit is een heel innovatief voorstel maar we kunnen het niet doen.’ En waarom zouden we het niet kunnen doen? ‘Omdat het nog nooit eerder is gedaan.’
Afwijken en afhaken
Dit is het lot van veel innovatieve ideeën. Niet de kwaliteit van het idee schrikt ons af, maar het afwijkende ervan. Het idee wijkt zo af van wat gewend zijn, dat we daar al afhaken. Aan de inhoud komen we niet eens meer toe. Hoe zorg je dat afwijkende ideeën toch een kans krijgen? Drie tips voor degene die het idee naar voren brengt. Kijk ook of je het idee zoveel mogelijk als het voortzetten of een variant op een bestaande oplossing kunt brengen: ‘Eigenlijk is dit hetzelfde als dat we altijd doen, maar dan net even anders’.
Daarnaast: kijk of je medestanders kunt vinden voordat je het idee lanceert. En liefst een potentiële tegenstander. Ken je iemand in de organisatie die vast tegen is, misschien kun je die persoon (‘Ik waardeer jouw kritische bijdrage’) zover krijgen het idee als een gezamenlijk voorstel te introduceren en te verdedigen. Tot slot: kijk of je het idee al in het klein kunt testen, dat levert je het bewijs dat het werkt.
Neem de tijd
Dan drie tips voor degene die moet oordelen over het idee. De eerste: reageer niet primair. Als je zonder al te veel nadenken een oordeel uitspreekt, reageer je waarschijnlijk veel meer op de nieuwigheid van het idee dan op de kwaliteit ervan. Dus neem even de tijd om het te laten bezinken.
Tweede tip: dwing jezelf eerst te kijken naar de positieve kanten. Er kunnen honderd redenen zijn iets niet te doen, maar om welke reden zou het wel een goede oplossing kunnen zijn? Doe dit serieus en niet alleen uit beleefdheid. Kijk pas daarna naar de negatieve aspecten en beschouw die als zaken die nog bijgeschaafd moeten worden.
Tot slot: realiseer je dat elke organisatie en elk mens van tijd tot tijd iets moet doen wat hij nog nooit eerder heeft gedaan. Iets geks? Ja! Maar natuurlijk niet te vaak, niet zonder nadenken, en niet met te veel geld.
Maar een enkele keer, na enig nadenken en zonder er veel geld aan uit te geven, dat kan best. Zie het als een experiment. Als het fout gaat heb je weer wat geleerd en als het goed gaat, red je misschien je bedrijf.
Schot in de roos
Zoals de eigenaren van Eco Textieldruk. Na een eerste negatieve reactie op het idee van mondkapjes ‘zijn we daar toch serieus naar gaan kijken’. En toen bleek het toch niet zo’n gek idee. Het bedrijf bestaat nog steeds en het maakt tien- tot twaalfduizend medische mondmaskers per dag. Een totaal onverwacht schot in de roos.
Dit artikel is geschreven door Eelko Huizingh, Vinci-directeur en Universitair hoofddocent aan de faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Rijksuniversiteit Groningen.
