In dit afsluitende artikel van de serie innovatie bij gemeenten bespreken we de belangrijkste innovatiethema’s van gemeenten in 2019. Iedere gemeente kent haar eigen problematiek, en zo ook haar eigen thema’s. We hebben gevraagd op welke thema’s door de gemeenten uit de steekproef ingezet gaat worden en waarom deze gebieden de focus krijgen. De volgende thema’s komen het meeste voor.
Mobiliteit
Mobiliteit wordt door veel gemeenten genoemd. Het wordt steeds drukker in Nederland en op dit vlak gebeurt er veel. Er zijn zelfrijdende auto’s, maar ook meer en meer pakketbezorgers in de straten. Zeker in de drukke binnensteden is dat een groot probleem. Amsterdam is het beste voorbeeld. Het is druk in Amsterdam en het wordt alleen maar drukker. Theo Veltman, Programmamanager Innovation, ziet graag innovatie met betrekking tot crowdmanagement en trafficmanagement. “Daarbij komt een focus op veiligheid, dat nauw verbonden is aan de toenemende drukte in de stad.” De gemeente maakt veel gebruik van data-analyse in deze context. Data is bij mobiliteit de heilige graal.
Privacy
Er is in de maatschappij een toenemende focus op privacy, mede vertaald in de AVG waarin het toestemming voor het gebruiken van gegevens in relatie tot doelbinding geregeld is. We moeten ons ook digitaal vrij kunnen bewegen, zonder dat elke beweging wordt geregistreerd en geanalyseerd. De interpretatie van de wet leidt tot verwarring en een rem in ontwikkeling van innovatie. In veel gevallen wordt de wet strikt door juristen geïnterpreteerd. In Amsterdam zijn daarvoor net strikte regels opgesteld. “We hebben als doel dat Amsterdammers zich kunnen bewegen in openbare ruimtes, zonder digitaal gevolgd te worden,” aldus Theo Veltman. Het betekent vooral dat de anonimisering van de gegevens goed geregeld moet zijn. Opvallend is dat de wet consequenties heeft op ieder niveau in gemeenten. Van hoog tot laag worden mensen ermee geconfronteerd. Het opbouwen van kennis op al die niveaus is belangrijk. Anders leidt het tot veel overleg zonder dat we voortgang kunnen maken.
Digitalisering
Het is een populair woord, maar het is wel een blijvend belangrijk onderwerp. De digitalisering blijft doorgaan en dat brengt een aantal extra focusgebieden. Gemeenten beseffen zich beter hun infrastructurele rol daarbinnen. De huidige infrastructuur is nu eenmaal bedacht met een andere wereld in het achterhoofd. Een wereld waarin mensen nog geen eigen energie opwekten, er geen zelfrijdende auto’s waren en mensen nog niet massaal online winkelden.
Experimenteren
Stijn Steenbakkers, wethouder in Eindhoven benoemt ze: “Infrastructuur, spelregels en digitaliseren van het MKB. Hoe zorgen we ervoor dat iedereen digitaal goed bereikbaar is? Hoe zorgen we ervoor dat het gestructureerd en in ieders voordeel verloopt? En tot slot, hoe zorgen we ervoor dat het MKB, dat op dit vlak achterloopt op grote bedrijven, ook digitaliseert?” Net als bij privacy is het opbouwen van kennis en ervaring op dit gebied belangrijk. Experimenteren ziet bijna iedereen als een belangrijk middel om in te zetten.
Inclusiviteit
Inclusiviteit wordt ook veel genoemd. “Het gaat over allerlei vraagstukken,” aldus Esther de Leeuw, Directeur Dienstverlening Amsterdam. “Hoe kan je meer mensen betrekken? Hoe zorg je ervoor dat mensen die de taal lastig vinden, meer vertrouwen krijgen in het contact met de gemeente? Het gaat over allerlei vraagstukken en staat voor ons centraal.”
Infrastructuur op orde
Al eerder genoemd bij digitaliseren, maar het verdient een eigen kop. Marijn Fraanje, Chief Information Officer in Den Haag, benoemt dat aankomend jaar de infrastructuur om innovatie mogelijk te maken centraal staat. Overal wordt data verzameld op transparante wijze zodat mensen ermee aan de slag kunnen. Hiervoor zijn sensoren nodig, en voldoende bereik om de data over te dragen. “Zodat de business samen met de burgers aan de slag kunnen gaan om te innoveren.” Een voorbeeld hiervan is de wedstrijd die elk jaar uitgezet wordt, waarbij bedrijven en start-ups zich kunnen aanmelden om gemeentevraagstukken op te lossen. “Een van de winnaars had een app bedacht waarmee je met een foto zwerfvuil kan registreren, waarna de handhavingsdienst het komt opruimen.”
Over deze reeks
Om inzicht te geven in hoe verschillende gemeenten innoveren en om van elkaar te leren, is Station10 langsgegaan bij vijftien medewerkers op allerlei niveaus van gemeenten door heel Nederland. De volgende artikelen maken deel uit van de zevendelige reeks over innovatie in gemeenten.
- Introductie
- Inclusiviteit
- Balanceren om te innoveren
- Samenwerking essentieel
- Verantwoord datagebruik
- Uitdagingen
- Belangrijkste thema’s
Station 10
De artikelen zijn geschreven door Xander Smit met hulp van Merel Jamin en Jordi Maijenburg (adviseurs van Station10). Xander is Senior Adviseur Station10 en leider van de Unit Publiek Domein. Bijna 20 jaar werkt hij mee aan de digitale revolutie. Ervaring vanuit bedrijven, maatschappelijke organisaties, startups en een eigen bureau. We danken de volgende medewerkers voor hun medewerking aan deze reeks:
Ger Baron
Chief Technology Officer
Gemeente Amsterdam
Henk van den Broek
Regiodirecteur en voorzitter
Respectievelijk zorgverlener Pluryn en Rondom Wijchen
Albert Engels
Procesmanager Bouw
Gemeente Rotterdam
Marijn Fraanje
Chief Information Officer
Gemeente Den Haag
Wilbert Hoondert
Strategisch Adviseur
Gemeente Delft
Joost de Koning
Senior Adviseur Economische Zaken
Gemeente Hilversum
Esther de Leeuw
Directeur Dienstverlening
Gemeente Amsterdam
John Nederstigt
Wethouder Duurzaamheid, Jeugd, Onderwijs, Volksgezondheid, Economie en Deregulering
Gemeente Haarlemmermeer
René Pauw
Beleidsmedewerker Smart City
Gemeente Hilversum
Daan Quaars
Wethouder Bouwen en Wonen, Evenementen en Sport
Gemeente Breda
Stijn Steenbakkers
Wethouder Economie, Brainport, Innovatie, Onderwijs en Sport
Gemeente Eindhoven
Miranda Thijssen
Strategisch Adviseur Sociaal Domein
Gemeente Wijchen
Gerard Velders
Senior Medewerker Burgerzaken
Gemeente ‘s-Hertogenbosch
Theo Veltman
Rainmaker Innovation & Programmamanager Innovation
Gemeente Amsterdam