Als je een willekeurig iemand vraagt of zij wil werken voor een innovatieve organisatie, is er niemand die dat niet zou willen. We zien innovatieve bedrijven namelijk vaak als fris en leuk. Als mensen een innovatieve organisatie omschrijven dan noemen ze vaak zaken als: fouten mogen maken, veel initiatief mogen nemen, betrokkenheid en samenwerking, een platte organisatie, veel vernieuwing, een inspirerende en open innovatiecultuur. Maar waarom is een innovatiecultuur zo moeilijk te creëren en vast te houden? Omdat de leuke dingen aan een innovatiecultuur hard werken en discipline vereist.
Fouten mogen maken is een must
Eén van de belangrijkste eigenschappen van een innovatieve organisatie is “fouten mogen maken”. Innovatie gaat over “iets op een andere manier doen, met meer resultaat”, het zoeken naar kansen en mogelijkheden op onbekende of onzekere gebieden. Dit betekent dat we nooit zeker weten of nieuwe initiatieven gaan werken. Fouten zorgen voor waardevolle lessen over de weg die je als organisatie nog gaat afleggen. Het betekent echter niet dat innovatieve bedrijven zomaar wat aanmodderen en het niet erg is als mensen niet functioneren. Het tegenovergestelde is waar, een innovatieve organisatie zijn zelfs wars van onkunde. Ze zetten hoge prestatienormen neer voor hun mensen en zoeken naar de beste talenten. Ze waarderen het zoeken naar vernieuwende ideeën, waarvan er een aantal niet gaan werken. Als hun mensen middelmatigheid laten zien, niet goed nadenken, geen goede werkhouding hebben of er slecht gemanaged wordt, dan kan een innovatieve organisatie nooit succesvol zijn. Het creëren van een innovatiecultuur, die zowel leert door fouten te maken en tevens een hoge prestatiedruk kent, is lastig voor veel organisaties. We moeten dan ook geen fouten vieren, maar geleerde lessen. Daarbij is het zeer helder welke ambitie de organisatie heeft, welke uitdagingen opgepakt worden en waar dat toe moet leiden.
Experimenteren als kerncompetentie
Experimenteren werkt zeer succesvol in het creëren van een innovatieve organisatie waar wendbaarheid, aanpassingsvermogen en snelheid cruciaal zijn. Je continu kunnen aanpassen en kunnen bijschakelen werkt namelijk niet als je innovatie traditioneel aanpakt in grote projecten, waar veel geld, tijd en mensen in zitten. Innovatieve organisaties weten op voorhand niet alle antwoorden, ze hebben ideeën en aannames over hoe zaken slimmer en op een andere manier tot betere of nieuwe producten/diensten kunnen leiden. Ze experimenteren om te leren in plaats van om direct producten of diensten te lanceren. Dit betekent niet dat deze innovatieve organisaties zomaar iets doen, experimenteren vereist zelfs enorm veel discipline. Ze selecteren zeer zorgvuldig hun experimenten en ook de opzet van experimenten is erop gericht om zoveel mogelijk aannames te testen in de markt. Ze hebben duidelijke criteria wanneer het experiment voort te zetten, passen gedurende het experiment aannames bij of voegen nieuwe aannames toe, en hebben duidelijke indicatoren wanneer te stoppen met het idee. Toch is experimenteren heel lastig voor veel organisaties, we zijn te veel gewend om in projecten te denken en naar een uitkomst toe te werken. En we worden ook nog eens te snel verliefd worden op onze eigen oplossing!
Lerend vermogen
De kans is groot dat innovatie om zeep wordt geholpen als medewerkers bang zijn om zaken ter discussie te stellen, hun leidinggevenden niet durven te challengen, niet in staat zijn een open dialoog te voeren over ideeën van anderen of nieuwe perspectieven ter tafel te brengen. En dit geldt zeker ook andersom, waar management een ster is in het platslaan van allerlei initiatieven in de organisatie. Succesvolle innovatieve organisaties kennen een open innovatiecultuur. Hierbij gaat het niet om continu kritiek hebben of altijd een plasje willen doen, maar om het verrijken en bouwen aan relevante ideeën en initiatieven. De vraag is hoe kun je een constructieve dialoog hebben over en samen werken aan een waardevolle organisatie. Waarbij het niet gaat over een minder goed idee van de ander, maar om het leren van elkaar en het beste resultaat voor de klant. En dat in een wereld waarin we vaak nog niet weten wat het beste resultaat is. Geen gemakkelijke opgave voor organisaties om een dergelijke cultuur te creëren. Hoe groot is het lerend vermogen in jouw organisatie? Hoe belangrijk is innovatie voor jouw organisatie? Laat je dat ook blijken in je gedrag? Hoe cruciaal is de feedback van de medewerkers? Hoe open sta jij voor feedback?
Sterk leiderschap
Platte organisatie kunnen vaak sneller reageren op plotselinge veranderingen, omdat besluitvorming decentraal plaatsvindt en men sneller toegang heeft tot relevante informatie. Aangezien verandering een constante is, zien we dat organisaties die formeel of informeel een platte structuur kennen succesvoller zijn in het inbedden van innovatie en wendbaarheid. Dit betekent niet dat er geen leiderschap nodig is, ze hebben misschien wel sterker leiderschap nodig dan een zeer hiërarchische organisatie. Leidinggeven aan een innovatieve organisatie vereist zelfs ook andere leiderschapskwaliteiten dan het managen van de operatie. Juist in onzekere tijden, waarin verandering een constante is hebben medewerkers richting nodig, een ambitieuze leider, die de juiste richting en kaders geeft om innovatief te kunnen zijn als medewerker. Stel je voor dat jouw baas al zijn/haar medewerkers vraagt om met goede ideeën of initiatieven te komen. Top! Maar op welke ideeën zit hij/zij dan te wachten, in welke richting moeten we dan denken en waar moeten deze ideeën toe leiden? Grote kans dat er heel veel loskomt, want aan ideeën ontbreekt het vaak niet binnen organisaties, maar of dat allemaal super relevante ideeën zijn. Waarschijnlijk niet. Zorg dat je mensen een richting en kaders meegeeft!
Innovatie als competentie
Om maximaal gebruik te maken van de denkkracht van medewerkers om continu te kunnen inspelen op veranderingen en waardevol te blijven voor klanten, zal de organisatie moeten leren om regelmatig stil te staan bij hoe ze dingen anders, slimmer en beter kunnen doen, zodat het meer resultaat oplevert. En nog belangrijker om dat ook daadwerkelijk op te pakken en te implementeren. Dit noemen wij ook wel innovatie als een competentie inbedden. Waarbij innovatie niet zomaar in het wilde weg leuke ideeën of wilde plannen bedenken is, maar gerichte nieuwe initiatieven ontwikkelen om de ambitie en strategie van de organisatie waar te kunnen maken. We hanteren dan ook niet voor niets de definitie: “innovatie is iets op een andere manier doen mét meer resultaat!” En hoe slagvaardig, toekomstgericht en succesvol kun je zijn als de hele organisatie daaraan kan bijdragen?!
Meer weten hoe je als organisatie wendbaar wordt en innovatie als competentie kan inbedden? Bekijk dit filmpje eens ter inspiratie of neem een kijkje bij onze innovatietrainingen, Het Nieuwe Innoveren, of hartslagtraject!
Dit artikel is geschreven door Magda Filon.