“En dan regelen we Brussel ook nog wel even,” moeten de onderhandelaars namens ING gedacht hebben toen zij het steunplan om de bank te redden kwamen presenteren aan een groep jonge economen van de Europese Commissie. Deze arrogante houding was een forse misrekening en volgde op een eerdere misrekening dat de speculatie met ondoorzichtige financiële producten wel goed zou komen. Hoe kon een burgerlijke bank zo afdrijven en waarom is het tegenwoordig een van de meeste gewilde werkgevers?
Inhoud
Het boek De Afrekening van Roel Janssen zet je met beide benen op de grond. Dat is nodig want tijdens het lezen zweef je boven een verschrikkelijke financiële afgrond. Pagina na pagina beschrijft Janssen hoe de ooit zo burgerlijke Postbank, NMB en Nationale Nederlanden fuseerden tot een club cowboys die onverantwoorde risico’s nemen ten koste van de maatschappij.
Nadat de markt voor derivaten (afgeleide financiële producten) in 2008 volledig instort, blijkt dat ING tot haar nek in deze gevaarlijke producten zit. “Het kan niet fout gaan en het levert ons gigantische winsten op,” is te horen op het hoofdkantoor dat zelf ook niet goed begrijpt met welke producten zij speculeert. Inmiddels weten wij dat wel. En we weten ook dat het Ministerie van Financiën en De Nederlandsche Bank fors moeten ingrijpen om het omvallen van de bank te voorkomen. En we weten dat de Europese Commissie de steun aan de bank lange tijd bleef traineren om de arrogante Nederlanders een lesje in nederigheid te leren.
Dat ingrijpen blijkt nog niet eens zo slecht te zijn, het werkt zelfs louterend. Want de bank leert eerst dat zij zich toch echt bewust moet zijn van haar maatschappelijke positie. En vervolgens realiseert zij zich ook dat zij om toekomstbestendig te zijn een aantal zaken anders moet aanpakken. Een van die zaken betreft de digitalisering van het bancaire proces. En wat blijkt? Dat spreekt een hoop young digital potentials aan. ING staat in de top10 van meest favoriete werkgevers. En de bank is daardoor bijvoorbeeld op het gebied van betalingsapps een stuk verder dan concurrenten zoals ABN Amro of Volksbank.
Oordeel
De Afrekening leest als een spannend boek voor ambtenaren. Alle feiten en cijfers kloppen immers, de gesprekken zijn goed weergegeven en het biedt belangrijke inzichten in het onderling functioneren van bank, toezichthouder en politiek. De auteur Frank Janssen heeft een typisch managementboek geschreven: grote letters, weinig moeilijke woorden en niet al teveel pagina’s. Toch lukt het hem om ingewikkelde problematiek op eenvoudige wijze uit te leggen. En dat is bewonderenswaardig
Wat je eraan hebt
Het boek De Afrekening levert je een aantal belangrijke inzichten op:
- doe niets wat je niet begrijpt. Als je een derivaat (of ander product of dienst) niet volledig doorgrondt stap er dan niet in ondanks de belofte van grote winsten;
- onze nationale houding die wij doorgaans zelfvertrouwen noemen, komt in het buitenland arrogant over, pas daarvoor op als je zakendoet;
- van een crisis kan iets moois komen als je bovenop de puinhopen maar ziet welke kant je op moet en met sterk leiderschap die richting ook opgaat.
