De sociale verbondenheid in onze maatschappij is nog steeds hoog, maar het dalende vertrouwen in de politiek maakt hel wel moeilijker om met elkaar een betere samenleving te realiseren. En toch is er hoop, want met het juiste verhaal en doel voor ogen kunnen we fantastische dingen doen. Kim Putters is oud-directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau en binnenkort de nieuwe voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER). Hij schreef een boek over het verhaal van onze samenleving.
Inhoud
In zijn boek Het einde van de BV Nederland schetst Putters eerst wat er allemaal misgaat in onze samenleving. Daarbij gaat hij vooral in op de relatie tussen overheid en burgers en tussen burgers onderling. Een te sterk sturende overheid bleek niet goed te werken in het verleden. De reactie daarop in de vorm van een overheid die het vooral had over de zelfredzaamheid van de burger leidde tot zaken zoals de toeslagenaffaire.
We zijn van een participatiesamenleving naar een prestatiesamenleving gegaan. Voor mensen en organisaties die dat aankunnen heeft het prima gewerkt, maar voor ongeveer 20% van de samenleving die zich aan de zogenaamde onderkant bevindt is dit funest. Tegelijkertijd blijkt de sociale veerkracht tussen burgers onderling buitengewoon groot. We helpen elkaar als het moet of waar de overheid het af laat weten.
Er moet veel veranderen volgens Putters. Hij doelt daarbij op vijf veranderrichtingen. De maatschappelijke opgaven moeten leidend worden, we hebben domeinoverstijgende doelen nodig met een heldere sociale basis, er moet meer ruimte komen voor burgerschap en ondernemerschap, we moeten (wetenschappelijke) kennis anders gebruiken en positioneren en we moeten de stille middenklasse omarmen als sleutel tot verbinding.
Oordeel
Het boek is een interessante gedachtenoefening over welke kant we op kunnen met onze maatschappij. Tegelijk is het ook een boek dat vanuit de statistieken in de bestuurskamer is geschreven. De ontwikkelingen en trends kloppen allemaal wel, maar het ademt toch het sfeertje uit van Haagse instituties die naar elkaar kijken en elkaar vertellen dat de ander het beter moet doen om Nederland verder te brengen. De burger in Noordoost Groningen die met de harde werkelijkheid van dagelijkse aardbevingen wordt geconfronteerd heeft daar weinig aan.
Toch is het een optimistisch en hoopgevend boek. Het laat zien dat waar een overheid het laat afweten de bedrijven, mensen en instituties elkaar wel weten te vinden en dat die onderlinge relaties zo sterk zijn dat we elke crisis gezamenlijk wel aankunnen. Het laat ook zien dat zodra de overheid wel weer volledig meedoet en geaccepteerd wordt dat we dan in staat zijn tot grootse dingen. Dat is een mooi verhaal.
Wat je eraan hebt
Na het lezen van Het einde van de BV Nederland:
- weet je hoe we in de huidige samenleving zijn beland
- besef je welke rol bedrijven en organisaties spelen in de toekomst van ons land
- begrijp je waarom desinformatie en polarisatie steeds meer de kop opsteken
- zie je een nieuwe rol voor jouw eigen organisatie in het grotere geheel
Het boek Het einde van de BV Nederland is een uitgave van Prometheus en is daar ook te bestellen.
