Opdracht of samenwerking, het ligt soms heel dicht tegen elkaar en toch is het een wereld van verschil. Een samenwerking vraagt een investering. Onderdeel van een overeenkomst van opdracht is dat de opdrachtnemer betaald krijgt voor zijn werkzaamheden.
Er zijn veel partijen die een samenwerking aangaan, zeker in de wereld van de ICT. Dat gaat niet altijd goed, maar van fouten kun je leren. Het gaat vaak over de afspraken of het gebrek daaraan. Maar net zo relevant is de intentie die partijen hebben bij het aangaan van het contract. Soms komt die intentie niet overeen met de inhoud van het contract. En dan kan het contract nog zo goed zijn, maar krijg je toch gedonder in de glazen.
Ik las onlangs een vonnis met dit thema. Het betreft een conflict tussen een ontwikkelaar van websites, applicaties en softwareprogramma’s (de softwareontwikkelaar) en een bedrijf dat zich bezighoudt met de preventie van hart- en vaatziekten en het verbeteren van levensstijl door online preventie (hierna ‘de BV’).
Samenwerkingsovereenkomst
De BV heeft vier aandeelhouders. De softwareontwikkelaar is er daar één van. Hij heeft 23% van de aandelen in de BV. De aandeelhouders zijn op 3 januari 2017 een samenwerkingsovereenkomst aangegaan. Een van de onderdelen van de samenwerkingsovereenkomst is dat de softwareontwikkelaar de intellectuele eigendomsrechten op de software die de hij heeft ontwikkeld overdraagt aan de BV. Daarnaast spreken partijen af dat de softwareontwikkelaar als opdrachtnemer werkzaamheden zal verrichten ten behoeve van de BV. Er wordt geen concrete vergoeding afgesproken.
Overeenkomst van opdracht
Deze opdracht is op 10 april 2019 gespecificeerd in een afzonderlijke overeenkomst van opdracht. In deze overeenkomst krijgt de softwareontwikkelaar de opdracht om ‘product en project management te verrichten voor de ontwikkeling van het online leefstijlcoachingsprogramma’ tegen een vergoeding van € 3.000 per maand. In de overeenkomst is opgenomen dat de intellectuele eigendom die tijdens de duur van de overeenkomst ontstaat, wordt overgedragen aan de BV. Ook op 10 april 2019 wordt een geldleningsovereenkomst gesloten tussen softwareontwikkelaar en de BV. Deze geldlening betreft een bedrag van € 39.000 dat de BV verschuldigd is aan de softwareontwikkelaar voor verrichtte en nog te verrichten werkzaamheden in de periode van 1 maart 2018 tot en met 31 december 2019. De BV zal maandelijks tenminste 35% van de winst aflossen op de geldlening.
Conflict over rechten
Op 4 juni 2019 staakt de softwareontwikkelaar zijn werkzaamheden omdat betaling uitblijft. Er ontstaat vervolgens discussie over de IE-rechten van de software. De softwareontwikkelaar stelt dat de BV onrechtmatig gebruik maakt van de software. De BV stelt dat de softwareontwikkelaar verplicht is om de IE-rechten over te dragen. Na uitgebreide correspondentie tussen de advocaten, mag de rechter in kort geding zijn oordeel geven over de situatie.
Rechter oordeelt
Het oordeel van de rechter is dat de softwareontwikkelaar nog geen recht heeft op zijn geld, omdat de geldleningen nog niet opeisbaar zijn. De BV maakt immers nog geen winst en hoeft dus de geldleningen nog niet af te lossen. De softwareontwikkelaar moet wel de IE-rechten overdragen. Deze overdracht staat los van de betaling voor zijn werkzaamheden.
Verder vindt de voorzieningenrechter het onduidelijk of de overeenkomst van opdracht nu is gesloten in aanvulling op de samenwerkingsovereenkomst of in plaats van de samenwerkingsovereenkomst. Het kort geding leent zich niet voor een uitspraak hierover.
Conclusie
Na dit kort geding staat de softwareontwikkelaar dus met lege handen. Hij is verplicht om de IE-rechten alsnog over te dragen en moet wachten op zijn geld, tot de BV winst maakt. Áls de BV ooit winst gaat maken. Dit heeft hij tenslotte zelf afgesproken met zijn samenwerkingspartners.
Deze uitkomst rechtvaardigt wel de vraag of dit een ‘evenwichtige’ samenwerking was. Uit het vonnis blijkt niet duidelijk wat de investeringen van de andere aandeelhouders in deze samenwerking waren. Levert iedereen een vergelijkbare investering in de samenwerking, zonder de zekerheid hiervoor ooit iets terug te zien? Of wordt het werk voornamelijk door de softwareontwikkelaar verricht en blijft deze achter met een hoge vordering in de hoop dat de onderneming ooit winstgevend gaat worden? Een dergelijke disbalans gaat wrijving geven als die winstgevendheid te lang op zich laat wachten.
Bespreek het vooraf
Om een samenwerking tot een succes te laten worden, is het belangrijk om deze onderwerpen vooraf te bespreken. Wie neemt welk risico? Zijn die risico’s in balans? En als de risico’s niet in evenwicht zijn, wordt de partij die het meeste risico neemt daarvoor dan ook extra beloond? Evenwicht in de investeringen en risico’s is belangrijk. Afwezigheid daarvan maakt de kansen op conflicten en daarmee de mislukking van de samenwerking alleen maar groter. In dat geval is een overeenkomst van opdracht wellicht een betere keuze dan een samenwerking. Een conflict gaat ten slotte altijd ten koste van het succes van de onderneming.
Heb jij behoefte om de voors en tegens van je samenwerking eens te bespreken? Neem dan vooral contact met me op. Dan bespreken we het tijdens een kop koffie.