Na een zeer interessante discussie op Linkedin dat volgde op het artikel Thuiswerken leidt tot een andere aanpak digitale transformatie, is het tijd om duidelijk te maken dat digitale transformatie niet hetzelfde is als digitalisatie of automatisering. Uiteraard heb je digitalisatie en automatisering nodig om een digitale transformatie mogelijk te maken, maar het is niet hetzelfde.
In het artikel leek het heel sterk dat ik een lans breek voor digitale transformatie als zijnde het digitaliseren van het vergaderproces: een bedrijf zet Zoom of MS Teams in, en een digitale transformatie vindt plaats.
Digitale tools
Het inzetten van digitale tools is dus geen digitale transformatie, maar automatisering (wordt ook wel eens digitalisering genoemd, maar die term schept verwarring). In plaats dat je fysiek samenkomt, zet je nu een tool in om samen te vergaderen. Echter, als je datzelfde MS Teams inzet bij een online college dat je volgt, en je neemt het college op zodat je vervolgens een volledig transcript hebt van het college wat je omzet in een dictaat voor je medestudenten, dan is het digitalisatie.
Je gebruikt een digitale technologie om waarde te scheppen (even afgezien het feit dat er wellicht nog iets is met de rechten).
(zie ook Gartner: https://www.gartner.com/en/information-technology/glossary/digitalization)
Hetzelfde geldt voor conferenties. Als gevolg van Covid-19, zie je dat er alternatieve vormen van conferenties ontstaan die zich volledig online afspelen, waardoor nieuwe doelgroepen worden bereikt, bezoekersaantallen compleet anders bepaald gaan worden, interactie op hele andere wijze plaatsvindt, en als het ware de conferentie zichzelf volledig opnieuw uitvindt. Er ontstaat iets nieuws, dat is ook digitalisatie.
Het business model blijft namelijk behouden, de inzet van digitale tools zorgen er wel voor dat de wijze waarop je de dienstverlening of producten in de markt zet, verandert.
Maar wat is dan digitale transformatie?
Maar wat is dan de status waarbij je als bedrijf begint met of deelneemt aan een digitale transformatie? Een transformatie is letterlijk vertaald een omvorming.
Digitale transformatie is een verandering die – geheel of gedeeltelijk – breekt met gangbare tradities waarop een organisatie in een specifieke branche gestoeld is en dankzij digitale middelen nieuwe waarde schept.
Voorbeeld van succesvolle digitale transformatie
Een voorbeeld is het automerk Tesla. Voor de buitenstaander maakt Tesla auto’s. Tesla claimt om straks als een van de eerste bedrijven een autonome auto op de weg te hebben. Een auto die zichzelf, zonder tussenkomst van een chauffeur, van A naar B verplaatst. Op zich is dat niet zo revolutionair of een echte digitale transformatie.
Wat veel meer de transformatie is, is dat Tesla gebruik maakt van de data van alle rijdende Tesla’s om een autonome auto te kunnen maken en daarmee mobiliteit centraal zet. In feite zijn alle Tesla rijders test-rijders. Daarnaast heeft Tesla ook de complete ontwikkeling van een auto omgevormd. Het is ontwikkeld als een computer op wielen, waarbij de computer voortdurend updates krijgt die functionaliteit toevoegen, deels als gevolg van alle data afkomstig van de berijders, deels om de auto te verbeteren. Daarnaast heeft Tesla als eerste auto-bedrijf haar patenten rondom haar elektrische auto’s gratis beschikbaar gesteld.
Uiteraard heeft dit ook zijn nadelen, gebruikers klagen over kwaliteit en de beperkte beschikbaarheid van onderdelen waardoor reparaties een lange doorlooptijd hebben. Het feit is dat dit bedrijf in een traditionele sector, de autosector, de manier van werken dusdanig innoveert, gebruikmakend van digitale middelen, waardoor er een volledige digitale transformatie ontstaat waarbij de verkoop van auto’s secundair is, maar mobiliteit primair. Daarmee creëren ze waarde en een bedreigende positie voor andere bedrijven in deze sector.